Voor onze katten is het kunnen ruiken en het waarnemen van geuren belangrijk. Katten zijn geur georiënteerde dieren en hebben een zeer goede neus. Ze hebben maar liefst 200 miljoen geur gevoelige cellen (tegenover 5 miljoen bij de mens). Hun reukzintuig is verreweg het meest ontwikkelde zintuig. Het is 14x krachtiger ontwikkeld dan van de mens.

Zo gebruiken katten geursignalen om te communiceren, de geur wordt ook gebruikt om te jagen, te eten, om sociale contacten te onderhouden en om hun “thuisgebied” aan te geven. Maar een geur kan ook bij onze katten een herkenning oproepen.

Geuren kunnen dus goed gebruikt worden als verrijking bij katten, maar ook om hun gemoedstoestand te verbeteren. 

De meest bekende geur in kattenspeeltjes is Kattenkruid ook wel bekend als Catnip (Nepeta Faassenii of Nepeta Cataria). Valeriaan (valeriana officinalis) is een goede tweede. De Silver Vine/ Matatabi (Actinidia Polygama) begint langzaam meer bekendheid te krijgen in Nederland en dan heb je nog de in Nederland onbekende Huneysuckle (Lonicera Tatarica).

Kattenkruid

Kattenkruid is een vaste plant, die tot de familie van de lippenbloemen behoort. De werkzame stof is nepetalactone, dit is een vluchtige olie. In kattenspeeltjes worden de gedroogde bladeren, stengels en bloemen verwerkt. Je kan je kat met een gerust hart laten eten van Kattenkruid, zowel van de gedroogde variant als de verse plant. Het is niet verslavend of giftig.

Of katten wel of niet reageren op kattenkruid is genetisch bepaald. Naar schatting mist 1 op de 3 katten het gen (genen) om de geur van Kattenkruid waar te nemen. Kittens jonger dan 3 maanden vertonen meestal geen reactie op Kattenkruid.

Volgens onderzoek halen verschillende ongediertes hun neus op voor Kattenkruid. Daar waar de katten dol zijn op de stofjes en oliën in de plant, vinden muggen, vliegen en bepaalde soorten teken deze stofjes maar niks. Er wordt dan ook vermoed dat katten in de kattenkruid gaan liggen rollen om geen hinder te ondervinden van deze ongediertes.

Valeriaan

Valeriaan is een kruidachtige plant uit de kamperfoeliefamilie. De werkzame stoffen zijn actinidine en valerinone. In kattenspeeltjes worden stukjes van de gedroogde wortel gebruikt. Ook de Valeriaanwortel is niet giftig of verslavend voor je kat en kan dus in gedroogde vorm gewoon opgegeten worden door je kat.

De meeste mensen vinden Valeriaan stinken, maar uw kat vindt de geur lekker. Sommige katten zijn ook dol op bepaalde ontspannende kruidentheeën, omdat daar ook vaak Valeriaan in zit. Valeriaan heeft de reputatie dat het ontspannend werkt, maar Valeriaan kan ook de stemming bij katten versterken, wat betekent dat het bij agressieve katten er dus voor kan zorgen dat de kat nog agressiever wordt in plaats van rustig.

Silver Vine

Silver Vine is een plant die behoort tot de kiwi familie. De werkzame stof is nepetalacton en actinidine en een vijftal hieraan verwante stoffen. In kattenspeeltjes wordt de gedroogde vrucht (gall fruit) in poeder vorm gebruikt. De gedroogde vrucht zelf kun je ook aan je kat als speeltje aanbieden. Zowel de vrucht als het poeder is niet giftig of verslavend voor je kat. 

De naam Silver Vine of Japans kattenkruid heeft de plant te danken aan de kleur (zilverkleurig) van de bladeren. Uit onderzoek is gebleken dat 79 van de 100 katten reageren op Silver Vine, tegen 67 op Kattenkruid en 45 op Valeriaanwortel. Katten reageren ook op de gedroogde stengels van de Silver Vine plant, bij u wellicht bekent onder de naam Matatabistokjes. Meestal ziet u dat uw kat na 15 minuten verzadigd is van de Silver Vine geur en u het speeltje, mits het droog is, kunt opbergen voor een volgende speel ronde. 

Huneysuckle

Huneysuckle is een plant die behoort tot de kamperfoelie familie. Er is nog geen onderzoek gedaan welke stofjes in deze plant er nu precies voor zorgen dat katten er op reageren.  Wel is de plant veilig voor katten. Er was een tijd dat de plant op een lijst stond als veilig om te eten.

Van de Huneysuckle wordt het hout gebruikt voor de katten. Dit kan in schijfjes (groot of klein) als wel in poeder vorm. Heb je een kat die graag kauwt op speeltjes, dan is het hout van de Huneysuckle misschien minder aan te raden. Hoewel het veilig en hard is, zou er door het kauwen een stukje kunnen afbreken. 

De meeste katten geven de voorkeur om het hout of het speeltje met Huneysuckle te likken. Door het hout een beetje nat te maken, komt de geur nog beter naar voren en de drang van de kat om hier mee te spelen wordt dus vergroot. Bij katten “onder de invloed” van Huneysuckle  zie je vooral dat ze hun affectie en liefde tonen voor het speeltje of het stukje hout.

Bij alle geuren geldt dat afwisseling en je kat er niet constant aan bloot stellen er voor zorgen dat ze lang plezier behouden aan de geuren en daardoor dus ook aan de speeltjes.

Wanneer kun je speeltjes met geuren inzetten bij je kat?

• Je kunt het inzetten bij gestreste katten, vanwege de ontspannende werking.
• Je kunt het bij bange katten inzetten om hun af te leiden van hun angst en hierdoor uit hun schulp te lokken.
• Je kunt de geuren ook inzetten om een krabpaal/plank of lig- plek aantrekkelijker te maken voor je kat.
• Als je merkt dat je kat zijn energie onvoldoende kwijt kan of de spanningsboog hoog oploopt, kan een speeltje met geur ook uitkomst bieden.

Gedrag wat je vaak ziet bij katten als ze met een speeltje met Geurverrijking in aanraking komen is:

• Met plezier in het speeltje bijten.
• Met de pootjes tegen het speeltje aan trappelen.
• Liefdevol kopjes geven aan het speeltje.
• Knuffelen met het speeltje.
• Aan het speeltje likken.
• Gewoon lekker rustig tegen of op het speeltje gaan liggen.
   

Opmerking:

Niet alle katten reageren gelijk op de essentiële oliën in de planten. Hun voorkeur is gebaseerd op erfelijkheid, hun gemoedstoestand, de dag en hoe ze het liefste spelen. Vaak zie je dat jonge katten nog niet reageren op de geuren, maar als ze ouder worden er wel plezier aan beleven. Dus reageert je kat niet meteen op een geur, probeer het dan op een ander moment nog eens.

Als je na het spelen het speeltje droog opbergt in een hersluitbaar zakje of doosje blijft de geur van het speeltje langer gewaarborgd waardoor je kat er een volgende keer ook weer door wordt uitgedaagd om mee te spelen.

Even Voorstellen: Mijn naam is Petra Kuster en ik ben met mijn partner en onze 3 katten woonachtig in Eindhoven. 

Ruim 3 jaar geleden kwam ik in aanraking met het boek “I Love Happy Cats” van Anneleen Bru. Hierin had ze het over Valeriaan als geurstof voor de katten. Tot dat moment was ik vooral bekend met Kattenkruid. Nieuwsgierig als ik was hoe onze katten daar op zouden reageren heb ik een oud en kapot speeltje na gemaakt en gevuld met Valeriaan. En onze katten vonden en vinden het heerlijk. Dus ging ik meerdere speeltjes maken voor hun. Ik begon met andere figuurtjes en stofjes te werken. Tevens begon ik een Facebook pagina (kattenspeelgoed) en een Instagram pagina (kattenspeelgoed) om te delen wat ik maakte. En daar kwam de vraag of mijn speeltjes te koop waren.

Op een gegeven moment kwamen we uit bij een Engelstalig onderzoeksverslag over geurverrijking bij katten en daar werden nog meer geuren benoemt. Ook hier waren we nieuwsgierig naar hoe onze katten op deze geuren zouden reageren. Als eerste zijn we gaan kijken of we Silver Vine konden bemachtigen, wat ons is gelukt. Onze katten vonden en vinden ook deze geur heerlijk.

En nu zijn we bezig om een andere geur uit het onderzoeksverslag te bemachtigen, wel te weten de Huneysuckle. De eerste contacten zijn hiervoor gelegd en we kunnen niet wachten tot we het hebben en er mee kunnen gaan werken. En natuurlijk zijn we nieuwsgierig naar hoe onze katten op deze geur gaan reageren.

Ondertussen heb ik een Etsy pagina om de verkoop van mijn speeltjes makkelijker te maken. Maar er wordt ook nog via de social media pagina’s bestellingen geplaats.

Zelf had ik nooit gedacht dat ik het zo leuk zou vinden om zo creatief bezig te zijn. En de reacties van de katten op de speeltjes en de geuren is goud waard. Dat is de spreekwoordelijke kers op de taart.