Huid

De huid is het grootste orgaan in het lichaam van de kat. Het beschermt de inwendige organen en weefsels tegen chemische stoffen, fysieke beschadigingen en het binnendringen van micro organismen zoals bacteriën. De huid voorkomt tegelijk dat vocht en andere stoffen het lichaam ongecontroleerd in en uit kunnen en het helpt om de lichaamstemperatuur op pijl te houden.

Maar de huid is ook een goede graad-meter voor wat er binnen in het lichaam van de kat gaande is. Heel veel ziektes verraden hun aanwezigheid door de conditie van de vacht.

Hoe ziet de huid eruit?

De huid bestaat uit een aantal verschillende lagen.

• De opperhuid- De opperhuid is de buitenste laag van de huid die bestaat uit een halfdoorlatende beschermende laag waarmee de opname en uitscheiding van vocht en andere stoffen geregeld kan worden.
• De lederhuid- De lederhuid ligt onder de opperhuid en bevat onder andere de haarwortels, zenuwcellen, zweet- en talgklieren en bloedvaatjes. Het is de laag die de huid zijn vorm en stevigheid geeft. En het bevat de zintuigen waarmee warmte, koude, tast, jeuk en pijn waargenomen kunnen worden.
• Het onderhuids bindweefsel - In het onderhuids bindweefsel vindt voornamelijk de opslag van vet plaats. Dit vet zorgt voor de isolatie en het fungeert als stootkussen voor het inwendig weefsel.

Keratine

De huid, haren en nagels van de kat bevatten veel keratine. Dit is een onoplosbaar en nauwelijks verteerbaar eiwit. Alleen schimmels en een enkel insect leeft van keratine. Het bestaat voor een heel groot deel uit het zwavelhoudende aminozuur cysteïne. De specifieke eigenschappen van dit zwavelhoudende aminozuur geeft haren en nagels hun stevigheid.

In de buitenste laag van de huid, de opperhuid, zorgt keratine ervoor dat de huid ‘dicht’ en waterafstotend is. Deze laag wordt voortduren afgestoten en opnieuw opgebouwd. Schilfers in de vacht zijn dan ook afkomstig van deze afgestoten keratine-houdende laag.

Kattenharen

Niet alleen de huid bevat keratine. De haren in de vacht van de kat bestaan namelijk voor 95% uit keratine. De rest van het haar bestaat uit water, vet, pigment en spore elementen.

Een Europese kortharige kat van 4 kilo heeft 80 gram haar en verliest hier per jaar zo’n 130 gram van. Dat is meer dan 1,5 keer zijn hele vacht.

De huid is daardoor een metabool zeer actief orgaan. Het continue aanmaken van opperhuid en haren vraagt veel eiwitten, vetten en energie. Maar liefst 30% van de eiwitten die een kat eet worden gebruik voor de huid en vacht.

Wat is de invloed van voeding op de vacht?

Als de vacht niet voldoende en of de juiste voedingsstoffen krijgt wordt hij dun, droog, dof en bros en verhaart hij meer dan normaal. En nieuwe haren groeien dan langzaam. Maar de huid kan ook kaal worden of er kunnen rode of harde verhoornde plekken ontstaan. Ontstekingen, korstjes en een slechte wondgenezing zijn dan het gevolg.

Goede voedingsstoffen zijn dan ook enorm belangrijk voor een gezonde huid en vacht. En het mooie is dat de voedingsstoffen die goed zijn voor de vacht zijn ook goed voor de rest van de kat. Of wel: wat goed is voor de kat is ook goed voor zijn vacht.

Deze belangrijke voedingsstoffen zijn:

• Eiwitten
• Vetten
• Mineralen
• Vitaminen

Koolhydraten horen daar dus niet bij! Katten hebben geen koolhydraten in hun voeding nodig. En al helemaal niet voor hun vacht.

Wanneer komt de vacht in de problemen? 

Omdat de huid een metabool erg actief orgaan is, heeft het veel eiwitten, vetten en energie nodig. Maar de huid is geen vitaal orgaan, dus als het lichaam niet over voldoende energie of voedingsstoffen beschikt zal het zijn prioriteiten stellen en vooral gaan bezuinigen op de huid en vacht. Dat kan immers zonder het leven van de kat in gevaar te brengen.

Eiwitten

Heeft het lichaam een tekort aan energie of een tekort aan eiwitten zal de huid minder eiwitten krijgen. De eiwitten die het lichaam wel tot zijn beschikking heeft worden eerst gebruikt als energiebron.
Dit energieprobleem herkennen we bijvoorbeeld aan een abnormale verhoorning van de huid, het verlies van pigment of een toename van het aantal wondjes. Deze kenmerken zijn hetzelfde als die van een tekort aan eiwitten. Eiwit is een belangrijke bron van energie voor de kat, en een energie-tekort gaat vaak samen met een gebrek aan eiwitten.

Cysteïne

De huid en vacht hebben voor de aan-maak van keratine veel van het aminozuur cysteïne nodig. Naast de aanmaak van keratine heeft de huid cysteïne nodig voor de elasticiteit van de huid. Het is dus noodzakelijk dat de kwaliteit van de eiwitten die de kat eet goed is om voldoende cysteïne te kunnen leveren aan de huid.

Tyrosine

Een ander belangrijk aminozuur is tyrosine. Het wordt in het lichaam gebruikt voor de aanmaak van pigment, een aantal hormonen en neurotransmitters. Als er te weinig goede eiwitten in het kattenvoer zitten komt het lichaam ook tyrosine tekort en heeft de aanmaak van pigment geen prioriteit meer.

Chronische stress kan ook een tekort aan pigment tot gevolg hebben. Het lichaam gebruikt in dat geval namelijk de tyrosine voor de aanmaak van on¬der andere adrenaline en noradrenaline.

Vooral bij zwarte katten is dit tekort aan tyrosine goed zichtbaar. Doordat er minder pigment wordt aangemaakt krijgen ze een roestbruine gloed over hun vacht. Dit is voor de vacht geen enkel probleem. Zodra er wel weer voldoende tyrosine beschikbaar is zal de aanmaak van pigment ook weer op gang komen.

Een rood kleurende vacht is echter wel een signaal voor de eigenaar dat er iets mis is. Of de voeding of het stressniveau van de kat zijn uit balans.

Vetten

Wanneer katten te weinig vet eten komen ze de essentiële vetten zoals linolzuur, arachidonzuur en omega 3- en 6-vetzuren tekort. De huid gaat dan schilferen, wordt rood en verliest zijn elasticiteit. De vacht wordt dof en droog en de haren groeien langzaam.

Linolzuur

Vooral linolzuur is belangrijk voor de huid. Dit vet kan de kat niet zelf maken en moet dus in voldoende mate in de voeding aanwezig zijn. Het is een belangrijke bouwsteen voor ceramiden en daarmee essentieel voor de structuur van de opperhuid.

Ceramiden

Ceramiden zijn vettige moleculen die de huid waterdicht afsluiten en op die manier de kat beschermen tegen het binnendringen van bacteriën en micro organismen.

Supplementen

Als de huid er rood en ontstoken uit¬ziet is een supplement met linolzuur aan te raden. Katten kunnen zelf geen linolzuur aanmaken en zijn dus afhankelijk van voldoende linolzuur in de voeding.
Tegelijk kan een omega 3-vetzuur in de vorm van EPA en DHA de ontstekingsreacties in de huid afremmen. Gebruik voor het geven van extra linolzuur een plantaardige olie met een hoog gehalte aan linolzuur. Zonnebloemolie en maiskiemolie zijn hier geschikt voor.

Katten kunnen zelf geen linolzuur maken

De EPA en DHA moeten van dierlijke afkomst zijn. In tegenstelling tot mensen en honden kunnen katten zelf geen linolzuur maken. Een krill olie is dus de ideale manier om de omega 3-vetzuren aan te vullen zonder dat de kat te veel vitamine A en D binnen krijgt.

Mineralen

Mineralen zijn de stoffen die katten maar in hele kleine hoeveelheden nodig hebben. Maar toch zijn sommige mineralen onmisbaar voor een goede conditie van de huid en vacht. Bij een tekort zullen dan ook huid- en vacht-problemen ontstaan.

Zink

Omdat er veel celdelingen in de huid plaatsvinden zijn er ook veel enzymen nodig. Zink is vooral in de buitenste huidlagen een belangrijk onderdeel van deze enzymen. Bij een gebrek aan zink kan de huid gaan schilferen, kunnen rode en kale plekken ontstaan en kan er verhoorning van de huid op treden waardoor de huid dik en hard wordt.

Koper

Het mineraal koper is in de huid belangrijk voor de aanmaak van voor-namelijk de eiwitten collageen en elastine. Collageen geeft de huid een sterke structuur en elastine zorgt ervoor dat de huid goed rekbaar is. Koper is hierdoor ook belangrijk voor de genezing van verwondingen aan de huid. Een tekort geeft een dunne, ruwe en droge en grijze verkleuring van de vacht.

Huidproblemen bij katten 

De meest voorkomende huidproblemen bij katten zijn:

• Abcessen
• Parasitaire huidinfecties
• Vlooienallergieën
• Atopische allergieën
• Voedselallergieën
• Miliaire dermatitis
• Eosinofiel granuloomcomplex
• Schimmelinfecties
• Psychogene dermatitis
• Seborrhea
• Neoplasie
• Immuun gerelateerd dermatitis

Vitaminen

Vitaminetekorten veroorzaken eveneens allerlei huidproblemen. Ook hier krijgt de kat rode plekken en vindt een abnormale verhoorning van de huid plaats.

Tot slot

De kans is dus groot dat katten met huidproblemen ook een voedingsprobleem hebben. Zowel de kwaliteit van het voer als de hoeveelheid voer moeten in balans zijn. De dierenarts moet vaststellen of het voer en de snacks van een kat de veroorzakers kunnen zijn van de huid- en vachtproblemen. Is het voer uit balans dan is de kans groot dat de oorzaak van de problemen daar gezocht moet worden. Er zal dan een verandering in de voeding moeten plaatsvinden.

Tegelijkertijd kunnen specifieke tekorten aan één of meer voedingsstoffen door middel van een supplement extra aangevuld worden.

Even voorstellen: 'Iedere kat gezond! Dat is de missie van Arrianne. Ze studeerde biologie en gezondheidskunde en is gedragsdeskundige voor katten. Maar het voer van de kat is haar passie. Ze ontdekte de invloed van voeding op de gezondheid. Het maakt ziek en het kan katten genezen. Haar kennis deelt ze in haar gratis online magazine De Carnivoor. Daarnaast geeft ze les, lezingen en helpt ze eigenaren bij het vinden van de juiste voeding voor hun kat.' 

Wil jij dit gratis magazine ook graag in je brievenbus? Schrijf je nu in door een klik op de magazines.